Złoto - Próby i właściwości

Od tysięcy lat złoto pozostaje przedmiotem marzeń, pożądania i fascynacji ludzi na całym świecie. Olbrzymia popularność tego szlachetnego kruszcu, związana jest z jego ograniczonymi zasobami, wyjątkową trwałością i odpornością na uszkodzenia, dzięki czemu wyroby ze złota mogą służyć wielu pokoleniom. Według niektórych podań, złoto było nawet powodem pojawienia się na Ziemi obcej cywilizacji (Annunaki), jednak badania naukowców sięgają „jedynie” okresu sprzed 8 tysięcy lat, na kiedy datowane są pierwsze złote ozdoby, wykonane przez starożytnych Egipcjan i Babilończyków. Złoto było i nadal jest symbolem dobrobytu, piękna oraz władzy, powszechnie wykorzystywanym do bicia monet, tworzenia sztuki czy biżuterii.

Właściwości i próby złota

Złoto jest bardzo plastycznym i ciągliwym metalem, dlatego w czystej postaci nie nadaje się do wyrobu trwałej biżuterii. Z tego powodu, do złota dodawane są domieszki innych pierwiastków metali (stopy), dzięki czemu staje się ono twardsze, bardziej odporne na odkształcenia oraz zarysowania i znacznie łatwiejsze w obróbce jubilerskiej. Dla celów ujednolicenia zawartości czystego kruszcu w różnych wyrobach, wprowadzono próby złota. Najpopularniejsze w naszym kraju próby złota, to „585” oraz „333”, nieco mniej powszechna jest natomiast próba „750” (bardzo plastyczna, oparta o 18-karatowe złoto). Złoto o próbie „585” (14 karatów), to w rzeczywistości stop, zawierający 58,5 proc. kruszcu, w próbie „333” (8 karatów) jego zawartość wynosi 33,3 proc, natomiast w „750” (18 karatów) – aż 75 proc. stanowi czyste złoto. W czystej postaci złoto ma 24 karaty, natomiast w jubilerstwie stosowana jest próba „999”, jednak wykorzystuje się ją do pozłacania luksusowej biżuterii.

Z uwagi na mniejszą zawartość czystego złota, próba „333” jest tańsza od wyrobów wykonanych ze złota o próbie „585”. Na pierwszy rzut oka, biżuteria wykonana ze złota o próbie „333” nie różni się od tej z próbą „585”, jest jednak od niej wyraźnie lżejsza.

Czemu złoto czernieje?

Złoto w czystej postaci („1000”) nie zmienia swojej barwy pod wpływem czasu, natomiast problem ten jest powszechny w przypadku wyrobów, zawierających domieszki innych metali. Wiąże się to z procesem utleniania tychże metali (np. niklu, srebra), co powoduje czernienie powłoki biżuterii wykonanej np. ze złota o próbie „585” czy „333”. Jak łatwo się domyśleć, pierścionki, obrączki czy bransoletki, do wyrobu których użyto złoto o mniejszej próbie – czernieć będzie szybciej i bardziej, niż w przypadku biżuterii ze złota o wyższej próbie. Dodatkowo zaobserwowano, iż złota biżuteria mająca częsty kontakt ze skórą, wykazuje zwiększoną tendencję do czernienia – ze względu na toksyny które wydostają się z organizmu wraz z potem.